Estradiol – działanie, stężenie i normy
Estradiol (E2) to podstawowy kobiecy hormon płciowy. Wpływa na narządy rozrodcze, podwyższa libido i poprawia wygląd skóry. W jaki jeszcze sposób oddziałuje na organizm?
Spis treści
Jak działa estradiol?
Niskie stężenie estradiolu
Wysokie stężenie estradiolu
Badanie estradiolu
Estradiol to organiczny związek chemiczny i jeden z trzech hormonów wchodzących w skład estrogenu. U kobiet wytwarzany jest głównie w jajnikach przez wzrastające pęcherzyki Graafa. Produkowany jest również w korze nadnerczy, a w czasie ciąży w łożysku.
Stężenie hormonu w surowicy zależy od fazy cyklu miesiączkowego. U kobiety w wieku rozrodczym oscyluje ono w granicach 60–1300 pmol/l.
Estradiol – na czym polega jego działanie?
Estradiol kontroluje prawidłowy rozwój żeńskiego układu rozrodczego: sromu, pochwy, szyjki macicy, endometrium, myometrium, jajowodów, jajników i gruczołów mlekowych.
Hormon odgrywa również ważną rolę poza układem rozrodczym. Podwyższa libido, zwiększa produkcję białek, przyspiesza kostnienie chrząstek nasadowych kości długich, wpływa na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi oraz hamuje wydzielanie łoju.
Choć estradiol uważany jest za typowo żeński hormon, niezbędny jest również do prawidłowego funkcjonowania organizmu mężczyzny. U panów za produkcje tego hormonu odpowiadają jądra oraz kora nadnerczy, a jego działanie reguluje przysadka mózgowa. Estrogeny biorą udział w procesach wzrostu organizmu, a ich niedobór może spowodować zaburzenia płodności.
Niskie stężenie estradiolu
Gdy ilość produkowanego estradiolu w organizmie kobiety gwałtownie spada, mamy do czynienia z menopauzą, czyli stanem, w którym kobieta traci swoje zdolności reprodukcyjne. Ten etap wiąże się nie tylko z ostatnią miesiączką, ale również z innymi dolegliwościami związanymi właśnie z niedoborami estradiolu: zaburzeniami nastroju i obniżeniem masy kostnej. Obniżony poziom estradiolu łączy się również z PCOS, hipogonadyzmem, niedoczynnością przysadki, anoreksją oraz zauważalny jest po bardzo dużym wysiłku fizycznym.
Wysokie stężenie estradiolu
Nadmiar hormonu w organizmie (hiperestrogenizm) może z kolei przyczynić się do powstania kobiecych nowotworów: raka piersi, raka jajnika oraz raka endometrium. Podwyższony poziom estradiolu występuje również w czasie ciąży, w trakcie stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych, przy współistniejących chorobach wątroby, nadczynności tarczycy, czy przy ginekomastii u mężczyzn.
Badanie estradiolu
Badanie estradiolu zalecane jest w przypadku zaburzeń miesiączkowania, nieprawidłowego dojrzewania płciowego, przy diagnostyce niepłodności. Powinny je również wykonać kobiety ciężarne.
W poszczególnych fazach cyklu badanie służy ocenie rezerwy jajnikowej (AMH), dojrzewania pęcherzyków Graafa przed owulacją oraz ocenie czynności ciałka żółtego po owulacji.
Dzięki badaniu można także ocenić skuteczność leczenia hormonalnego po menopauzie. To również standardowe badanie w diagnostyce nowotworów jajnika. U mężczyzn wykonuje się je przy podejrzeniu nowotworu jądra i ginekomastii.
Anna Wencławska
Zdjęcie: Antonio Guillem/pl.123rf.com
Ten artykuł jest chroniony prawami autorskimi. Niedopuszczalne jest zwielokrotnianie, modyfikowanie, publiczne odtwarzanie i / lub udostępnianie Serwisu, jego części, materiałów w nim zamieszczonych i / lub ich części, za wyjątkiem przypadków wskazanych w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.