Światowy Dzień FAS – 9 września cały świat zwraca uwagę na problem alkoholu w ciąży
Już 9 września kolejny raz obchodzimy Światowy Dzień FAS. To doskonała okazja, by zwrócić uwagę na negatywne konsekwencje spożywania alkoholu w ciąży i by przypomnieć, że w tym szczególnym stanie nawet lampka wina może być niebezpieczna. Czym zatem jest FAS, czyli alkoholowy zespół płodowy? Sprawdź!
FAS – gdy alkohol uszkodzi mózg dziecka
Alkoholowy zespół płodowy (FAS, fatal alcohol syndrome) jest zespołem psychicznych i fizycznych nieprawidłowości – związanych z toksycznym działaniem alkoholu podczas ciąży. Substancja ta powoduje głównie uszkodzenie różnych części mózgu dziecka (m.in. móżdżku czy płatów czołowych) [1]. Obszary te odpowiadają za różne umiejętności, m.in. zdolność zapamiętywania czy uczenia się, a uszkodzone nie mogą spełniać swoich funkcji.
FAS to nieuleczalna choroba – zmian w mózgu nie da się wyleczyć. Ale to nie wszystko… Alkohol niekorzystnie wpływa też na inne organy, m.in. nerki, wątrobę, serce, skórę, kości czy mięśnie [2].
To może Cię zainteresować: Badania przesiewowe noworodka – najważniejsze informacje
Pełnoobjawowa forma FAS – jak może się objawiać?
Objawy wiążą się przede wszystkim z uszkodzeniem różnych obszarów mózgu. U dziecka z pełnoobjawowym alkoholowym zespołem płodowym mogą wystąpić zatem m.in.:
- problemy z utrzymaniem równowagi z koordynacją ruchową;
- obniżenie napięcia mięśniowego;
- drżenie kończyn;
- problemy z mówieniem;
- agresja;
- skłonność do stanów depresyjnych;
- stany lękowe;
- kłopoty z nawiązaniem kontaktu z rówieśnikami;
- problemy z nauką i przyswajaniem nowych informacji [1].
Cechą FAS jest także charakterystyczny wygląd, obecny u ponad połowy chorych dzieci. Uwagę zwracają przede wszystkim:
- małogłowie;
- spłaszczenie środkowej części twarzy;
- niedorozwój szczęki i żuchwy;
- opadające powieki;
- wąska górna warga;
- słabo zarysowana rynienka między wargą a nosem;
- zmarszczka nakątna;
- zadarty, krótki nos;
- deformacja uszu;
- wolny wzrost [3].
Nie wszystkie objawy występują u każdego chorego dziecka
A ponadto pełnoobjawowy FAS występuje w ok. 10% przypadków. U pozostałych maluchów można zauważyć różnego rodzaju zaburzenia rozwoju [4]. Najczęściej im więcej alkoholu spożywa przyszła mama, tym gorszy będzie stan jej dziecka. Co więcej, nawet niewielka ilość alkoholu może spowodować FAE (alkoholowy efekt płodowy) – o podobnych, lecz lżejszych, objawach.
Alkohol w ciąży – wcale nie tak rzadki problem…
Chociaż wiele mówi się o szkodliwym wpływie alkoholu na rozwijające się dziecko, prezes fundacji FAStryga, dr Małgorzata Klecka, alarmuje – nawet co trzecia ciężarna sięga po alkohol. W konsekwencji ok. 900 dzieci rocznie rodzi się w naszym kraju z pełnoobjawową formą FAS, a ok. 9000 ma zaburzenia związane z działaniem alkoholu [5]. Wiele kobiet nie przyznaje się jednak do spożywania alkoholu podczas ciąży, więc faktyczna liczba dzieci z tym schorzeniem jest trudna do ustalenia.
Zobacz też: Dieta w ciąży: czego nie jeść w ciąży?
Alkoholowy zespół płodowy – można mu całkowicie zapobiec
To jedna z niewielu chorób wrodzonych, którym można zapobiec… I to w łatwy sposób! Wystarczy zrezygnować z alkoholu na czas ciąży, a najlepiej również na czas starań. To pozwoli uchronić dziecko przed wystąpieniem nieuleczalnych zmian w mózgu.
Bo tak naprawdę nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży – nawet minimalna ilość może szkodliwie wpłynąć na mózg i inne organy dziecka, przedostając się przez łożysko.
Źródła:
[1] B. Szymoniak, A. Jankowska – Wika, Charakterystyka alkoholowego zespołu płodowego na podstawie przypadku oraz piśmiennictwa, „Dental Forum” 2014, 2, XLII, 81-84. [2] A. S. Baranowska, Płodowy zespół alkoholowy jako zagrożenie dla zdrowia dziecka, „Journal of Education, Health and Sport” 2016, 6, 3, 148-158. [3] L. Szuba, Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS), http://www.podglebokie-mow.pl/dokumenty/FAS.pdf [dostęp: 5.09.2018]. [4] Alkoholowy zespół płodu: teoria, diagnoza, praktyka, red. M. Banach, Kraków 2011. [5] Wpływ spożywania alkoholu przez kobietę w ciąży na rozwijający się płód – Płodowy Zespół Alkoholowy (FAS). Oprac. Olga Kurnatowska. http://www.ppp1.wroc.pl/Wplyw_spozywania_alkoholu_przez_kobiete_w_ciazy_na_rozwijajacy_sie_plod_-_Plodowy_Zespol_Alkoholowy_(FAS).pdf [dostęp: 5.09.2018].Ten artykuł jest chroniony prawami autorskimi. Niedopuszczalne jest zwielokrotnianie, modyfikowanie, publiczne odtwarzanie i / lub udostępnianie Serwisu, jego części, materiałów w nim zamieszczonych i / lub ich części, za wyjątkiem przypadków wskazanych w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.
autor: Agnieszka
zdjęcie: subbotina/pl.123rf.com
