Żałoba po poronieniu – dlaczego jest tak ważna?
Konsultacja: Olga Przybyłek, psycholog, psychoterapeuta
Przejście żałoby po utracie ciąży to kluczowy proces. Tylko jeśli przebiegnie prawidłowo, rodzice pogodzą się ze stratą i powrócą do harmonii wewnętrznej. Będą również emocjonalnie przygotowani na nadejście kolejnego dziecka. Jak wygląda żałoba po poronieniu i jak pomóc rodzicom w tym szczególnym okresie?
Rola żałoby po poronieniu
Żałoba po poronieniu to nie tylko czas, w którym rodzice opłakują przedwczesną śmierć ukochanego dziecka. To również okres, który ma pomóc im pogodzić się z tą stratą, odzyskać równowagę i powrócić do normalnego funkcjonowania. Jeśli żałoba zostanie zakłócona, mogą wystąpić problemy emocjonalne.
Kolejne dziecko? Nie może być „lekarstwem”
Przepracowanie żałoby jest istotne również ze względu na kolejne dziecko. Tylko rodzice pogodzeni ze stratą mogą odpowiednio przygotować się na jego narodziny, nie traktując go jako „zastępstwo”. Warto pamiętać, że następne dziecko nie może stać się lekarstwem na poronienie, co mogłoby znacznie zaburzyć relacje w rodzinie i spowodować w przyszłości problemy emocjonalne zarówno jego, jak i rodziców.
Żałoba po poronieniu to naturalny proces
Według psychologów żałoba dzieli się na 4-5 etapów (czasami wyróżnia się więcej) i trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy czy nawet lat. Pierwszą fazą żałoby jest niedowierzanie i szok z powodu tego, co się stało.
Później następuje uświadomienie sobie śmierci dziecka, czemu towarzyszą różne, przeplatające się emocje: smutek, poczucie winy, złość, lęk… Kolejny etap wiąże się ze zmęczeniem (psychicznym i fizycznym), a następny – ze stopniowym odzyskiwaniem harmonii. Ostatnią fazą żałoby po poronieniu jest pogodzenie się ze stratą i rozpoczęcie nowego życia przy jednoczesnym zachowaniu wspomnień o dziecku.
Żałoba – sprawa zupełnie indywidualna
Każdy przeżywa żałobę w swoim tempie, zależnie od uwarunkowań emocjonalnych, odporności na stres, płci i innych czynników. Kobiety najczęściej otwarcie komunikują emocje, rozpamiętują piękne chwile z dzieckiem, a ich żałoba po poronieniu bywa dłuższa. Mężczyźni muszą zwykle okazać partnerce wsparcie i opiekę, więc nierzadko tłumią uczucia i cierpią w samotności – co nie oznacza, że są mniej poruszeni sytuacją.
Depresja po poronieniu – kiedy pogodzenie się ze stratą jest zbyt trudne…
Żałobę musi przejść każda osoba, która zmaga się ze stratą i jest to proces naturalny. Jednak u wielu kobiet po poronieniu występują zakłócenia i pojawia się depresja. Jak rozróżnić te dwa stany?
W przypadku depresji kobieta może przeżywać ciągły smutek, mieć problem z wykonywaniem codziennych czynności (mimo upływu czasu) czy odczuwać brak chęci do życia. Może mieć też kłopoty w sferze seksualnej, odmawiając zbliżeń z powodu obawy przed kolejną ciążą i stratą oraz przejawiać nadmierną opiekuńczość względem innych swoich dzieci.
Wsparcie bliskich – szczególnie istotne
Rodzina i przyjaciele nie powinni pospieszać procesu żałoby, lecz starać się zrozumieć stan rodziców. Najważniejsze są obecność, szacunek i cierpliwość, a na początku – również pomoc w codziennych czynnościach.
Po poronieniu dziecko nie może być tematem tabu, a rodzice powinni mieć możliwość wyrażenia swoich emocji i uczuć. Jeśli chcą mówić o swojej stracie, warto im to umożliwić, słuchając i nie osądzając.
Gdzie szukać pomocy? Psycholog, grupy wsparcia
Jeśli rodzice mają problem z przeżyciem żałoby po poronieniu, gdy u kobiety występują pierwsze oznaki depresji lub gdy po prostu chcą porozmawiać z profesjonalistą o swoich przeżyciach, pomocny może być psycholog. Wytłumaczy on, na czym polega żałoba i pomoże uporać się z emocjami.
Warto wybrać się także na spotkanie grupy wsparcia lub porozmawiać przez internet z rodzicami, którzy doświadczyli podobnej straty. To istotny element terapeutyczny, ponieważ wówczas łatwiej o zrozumienie i poczucie wspólnoty.
Absolwentka Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Ukończyła kompleksowe szkolenie z zakresu terapii krótkoterminowej w Polskim Instytucie Psychoterapii w Krakowie. Odbyła cykl szkoleniowy z zakresu terapii rodzin w Polskim Instytucie Ericksonowskim w Katowicach. Uczestniczyła w szkoleniach z zakresu pomocy osobom uzależnionym od alkoholu i ich rodzinom. Ukończyła także Kurs z Zakresu Opieki Paliatywnej i Propedeutyki Medycyny Paliatywnej w Katowicach. Ukończyła kształcenie w ramach czteroletniego kursu podyplomowego w Śląskiej Szkole Psychoterapii Psychodynamicznej, który przygotowuje do ubiegania się o certyfikat Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Stosuje model zintegrowany łączący metody z zakresu psychoterapii psychodynamicznej, krótkoterminowej, psychodramy. Pracuje również z ciałem wykorzystując metody wizualizacji, relaksacji i ćwiczeń zaczerpniętych z systemu hatha – jogi. Posiada doświadczenie w pracy z osobami po traumatycznych przejściach, borykającymi się z problemami zdrowotnymi, cierpiącymi z powodu uzależnienia. Pracuje w Ośrodku Pomocy dla Osób Uzależnionych od Alkoholu i ich Rodzin w Katowicach oraz prowadzi Gabinet Psychoterapii Przystań w Katowicach. Swoją pracę poddaje regularnej superwizji.
