Dlaczego nie mogę zajść w ciążę? Niepłodność a czynniki psychologiczne
Autor: Olga Przybyłek, psycholog, psychoterapeuta
Najważniejsze przyczyny niepłodności obejmują czynniki biologiczne, psychiczne i społeczne. Ciało i psychika są ze sobą ściśle związane. Wszelkie trudności natury psychologicznej mają swoje odzwierciedlenie w fizjologicznym funkcjonowaniu organizmu. I na odwrót – problemy fizjologiczne powodują obniżenie nastroju. Dlatego starając się o dziecko, warto zadbać o zdrowie na każdym jego poziomie.
Podstawowym czynnikiem umożliwiającym zajście w ciążę jest zrozumienie siebie – swojej psychiki i ciała, tego, co potrzebujemy, jakie mamy pragnienia i odczucia. Ważne jest również to, w jaki sposób traktujemy swoje ciało. Jeżeli działamy jak automaty, poddajemy ciało katorżniczym dietom, intensywnym treningom, to pogłębia się przepaść pomiędzy nami a naszym ciałem.
Przyczyny niepłodności mogą być natury psychicznej
Jeżeli wyniki badań diagnostycznych są prawidłowe i lekarz stwierdzi brak istotnych przeciwwskazań do zajścia w ciążę, a para pomimo to ma trudności z poczęciem potomka, należy przypuszczać, że problem tkwi w czynnikach natury psychicznej. Należy wziąć pod uwagę klimat emocjonalny otaczający parę, która stara się o dziecko.
Zmęczona, rozchwiana emocjonalnie, zestresowana para może po prostu nie wydać na świat potomstwa. W takiej sytuacji bezowocnego starania się o dziecko para może znaleźć się w błędnym kole różnorodnych badań diagnostycznych. Rozkręca się spirala stresu. Stres utrudnia bliskość, zaburza intymne relacje i wpływa negatywnie na gospodarkę hormonalną. W konsekwencji stres, zwłaszcza przewlekły z czasem staje się główną przyczyną trudności związanych z zajściem w ciążę.
Gdy para maksymalnie koncentruje się na poczęciu dziecka, skutek może być odwrotny. Zamiast poczęcia upragnionego potomka narasta frustracja, poszukiwanie „winnego”, kłótnie i napięcie. U wielu par pewne „odpuszczenie sobie’, rozmowa, wyciszenie, powodują, że kobieta nagle dowiaduje się, że jest w upragnionej ciąży.
Lęk przed ciążą i przed poronieniem mogą utrudniać poczęcie dziecka
Inną przeszkodą uniemożliwiającą zajście w ciążę są stłumione, zepchnięte poza próg świadomości lęki i obawy takie, jak: lęk przed ciążą, strach przed poronieniem, lęk przed zmianami w życiu rodzinnym i zawodowym, podświadomy lęk przed dorosłością, różne obawy związane z rolą matki oraz wahania nastroju, ze szczególnym uwzględnieniem stanów depresyjnych.
Do czynników emocjonalnych, które również mogą utrudniać zajście w ciążę zaliczamy także traumatyczne doświadczenia, jakie miały miejsce w życiu kobiety we wczesnym dzieciństwie ( np. wykorzystanie seksualne). Należy wziąć także pod uwagę krążące w rodzinie przekazy, opowieści kobiet o ciąży, porodzie, trudach macierzyństwa. Są to czynniki działające z ukrycia, które mogą stanowić blokadę w poczęciu dziecka.
Bardzo obciążające, stanowiące psychiczną przeszkodę na drodze starania się o dziecko są wszelkie nieprzeżyte żałoby związane ze stratą dziecka na skutek poronienia, dokonanej aborcji, wczesnej śmierci. Tajemnice związane z porzuceniem narodzonego dziecka i oddaniem do adopcji. Te dramatyczne wydarzenia związane z nieposzanowaniem życia kładą się cieniem na przyszłe pokolenia.
Presja otoczenia wpływa na trudności z zajściem w ciążę
Należy również wspomnieć o czynnikach społecznych, takich jak obawa kobiet o stanie się nieatrakcyjną, czy też silna presja ze strony najbliższego otoczenia. W tym trudnym czasie starania się o potomka niezwykle ważna jest komunikacja między partnerami. Rozmowa o wzajemnych oczekiwaniach, o podziale obowiązków. Wzajemne wspieranie się, bez oskarżeń i wskazywania ”winnego” zaistniałej sytuacji. Im więcej niedomówień, napięć, tym więcej psychicznych przeszkód , które uniemożliwiają pojawienie się nowego życia.
Postaw na spokój, harmonię i poczucie bezpieczeństwa
I tak, jak ogrodnik dba o swój ogród dogląda go, pielęgnuje, dba o ziemię nawozi ją, podlewa, aby w konsekwencji mógł cieszyć się urodzajnymi plonami, tak my musimy stworzyć odpowiednie środowisko, aby pojawiło się nowe życie.
Spokój, zgoda, harmonia i poczucie bezpieczeństwa to czynniki niezbędne, które umożliwiają poczęcie dziecka. W odzyskaniu ich może pomóc psycholog. Jeśli więc masz problemy z zajściem w ciążę, które mogą być spowodowane czynnikami psychologicznymi, warto rozważyć konsultację ze specjalistą.
Absolwentka Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Ukończyła kompleksowe szkolenie z zakresu terapii krótkoterminowej w Polskim Instytucie Psychoterapii w Krakowie. Odbyła cykl szkoleniowy z zakresu terapii rodzin w Polskim Instytucie Ericksonowskim w Katowicach. Uczestniczyła w szkoleniach z zakresu pomocy osobom uzależnionym od alkoholu i ich rodzinom. Ukończyła także Kurs z Zakresu Opieki Paliatywnej i Propedeutyki Medycyny Paliatywnej w Katowicach. Ukończyła kształcenie w ramach czteroletniego kursu podyplomowego w Śląskiej Szkole Psychoterapii Psychodynamicznej, który przygotowuje do ubiegania się o certyfikat Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Stosuje model zintegrowany łączący metody z zakresu psychoterapii psychodynamicznej, krótkoterminowej, psychodramy. Pracuje również z ciałem wykorzystując metody wizualizacji, relaksacji i ćwiczeń zaczerpniętych z systemu hatha – jogi. Posiada doświadczenie w pracy z osobami po traumatycznych przejściach, borykającymi się z problemami zdrowotnymi, cierpiącymi z powodu uzależnienia. Pracuje w Ośrodku Pomocy dla Osób Uzależnionych od Alkoholu i ich Rodzin w Katowicach oraz prowadzi Gabinet Psychoterapii Przystań w Katowicach. Swoją pracę poddaje regularnej superwizji.
