Jest najczęstszą przyczyną demencji wśród osób powyżej 65. roku życia. Choroba Alzheimera wiąże się ze stopniowym zanikiem komórek mózgowych, czego konsekwencją są problemy z pamięcią i utrata nabytych wcześniej umiejętności. Alzheimer to choroba o nie do końca znanej przyczynie. Pewne jest jedynie to, że na jej rozwój wpływa wiele czynników, w tym wiek i czynniki genetyczne.
Co powoduje choroba Alzheimera
Czynniki wpływające na Alzheimera
Zanik pamięci w chorobie Alzheimera
Predyspozycje genetyczne do Alzheimera
Alzheimer powoduje nieodwracalne zmiany w mózgu
Alzheimer prowadzi do stopniowej utraty neuronów i synaps, które są odpowiedzialne za przekazywanie i przetwarzanie informacji. Im jest ich mniej, tym gorsze funkcjonowanie mózgu. Do obumierania neuronów dochodzi prawdopodobnie na skutek odkładania się dwóch substancji białkowych – beta-amyloidu i białka tau – oraz spadku poziomu acetylocholiny – ważnego neuroprzekaźnika, mającego wpływ na procesy pamięciowe.
Alzheimer rozwija się pod wpływem kilku czynników
Najważniejszym z nich jest wiek. Większość chorych to osoby, które przekroczyły 65 lat. Rozwojowi choroby Alzheimera prawdopodobnie sprzyja też cukrzyca, niewłaściwe nawyki żywieniowe, palenie papierosów, brak ruchu, czy niska aktywność intelektualna. Za ok. 15-20% wszystkich przypadków choroby Alzheimera odpowiadają natomiast czynniki genetyczne, najistotniejszą rolę odgrywa tutaj gen ApoE.
Zobacz też: Alzheimer – sprawdź, czy masz podwyższone ryzyko zachorowania
Alzheimer – chory powoli traci pamięć i zdolność logicznego myślenia
Pierwsze objawy choroby mogą być ledwo dostrzegalne. Chory po prostu częściej niż zwykle zapomina o różnych rzeczach, czasem jest trochę zdezorientowany, szybciej się denerwuje. Takie subtelne zmiany zachowania i osobowości nierzadko umykają uwadze domowników.
Z czasem nie da się ich już nie zauważyć. Alzheimer powoduje, że choremu jest coraz trudniej nauczyć się nowych rzeczy, ma problemy z dobieraniem słów. Co ciekawe, osoba cierpiąca na Alzheimera z łatwością przywołuje wspomnienia z dzieciństwa, zapomina natomiast czynności, które wykonywała całkiem niedawno.
Później choroba pogłębia się. Chory coraz bardziej gubi się w teraźniejszości, nie rozpoznaje najbliższych członków rodziny, ani własnego odbicia w lustrze. Nie jest nawet w stanie wskazać bieżącej daty czy godziny. Ponadto ma tendencje do bezcelowego błąkania się po okolicy.
W zaawansowanym stadium choroby osoba z Alzheimerem nie jest w stanie wykonać tak wydawałoby się prozaicznych czynności jak mycie, ubieranie czy jedzenie, jest więc całkowicie zależna od swoich najbliższych. Alzheimerowi mogą towarzyszyć również urojenia. Choremu często wydaje się, że jest okradany lub śledzony. Pojawiają się też problemy ze skoordynowaniem ruchów Chory jest coraz mniej sprawny fizycznie. W zaawansowanym stadium choroby może już nawet nie wstawać z łóżka.
Alzhaimer – proste badanie genetyczne oceni predyspozycje do choroby
Jeśli chcemy sprawdzić, czy grozi nam Alzheimer, możemy wykonać badanie DNA w kierunku występowania genu ApoE4. Jego obecność zwiększa ryzyko zapadnięcia na tę chorobę nawet 15-krotnie [1]. Wiedząc o tym, że posiadamy gen predysponujący do Alzheimera, możemy wdrożyć działania profilaktyczne – zmienić dietę, rzucić palenie, zadbać o aktywność fizyczną i intelektualną.
Dzięki temu mamy szansę uchronić się przed tym schorzeniem albo opóźnić moment wystąpienia pierwszych objawów. Badanie to zaleca się przede wszystkim osobom, które skończyły 65. lat oraz tym, które mają już w rodzinie kogoś z chorobą Alzheimera. Zbadać się na obecność genu ApoE4 może tak naprawdę każdy, kto ceni sobie profilaktykę zdrowotną.
Świadomość o zwiększonym ryzyku zachorowania jest bardzo ważna, tym bardziej, że na chwilę obecną Alzheimer pozostaje chorobą nieuleczalną. Możliwe jest jedynie łagodzenie objawów. Niemniej, cały czas prowadzone są badania nad podniesieniem skuteczności terapii.
[1] A. Zabłocka, Choroba Alzheimera jako przykład schorzenia neurodegeneracyjnego, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej”, 2006, 60.