Nacinanie krocza przy porodzie – kiedy jest konieczne? Czy boli?

Nacięcie krocza przy porodzie nie stanowi zagrożenia dla dziecka. Mimo to zabiegu nie wykonuje się rutynowo, a jedynie w określonych sytuacjach. Kiedy konieczne jest nacinanie krocza przy porodzie? Czym skutkuje i jak go uniknąć? Odpowiadamy na pytania.

Spis treści:

1. Nacinanie krocza podczas porodu – kiedy jest konieczne?
2. Nacinanie krocza przy porodzie – możliwe powikłania
3. Co goi się szybciej, naturalne pęknięcie czy nacięcie krocza?
4. Poród – nacięcie krocza – jak można wesprzeć gojenie się rany?
5. Pęknięcie czy nacięcie krocza – jak można ich uniknąć?

Nacinanie krocza podczas porodu – kiedy jest konieczne?

Nacięcie krocza przy porodzie (inaczej epizjotomia), mające na celu poszerzenie ujścia pochwy, nie należy do rutynowo wykonywanych zabiegów już od 2006 roku, kiedy to zostały wydane zalecenia American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) [1]. Zgodnie z nimi profilaktyczne nacinanie krocza podczas porodu nie przynosi korzyści matce ani dziecku, natomiast wiąże się z licznymi powikłaniami [1]. Rutynowego nacinania krocza podczas porodu nie zaleca również Światowa Organizacja Zdrowia [2], dlatego personel medyczny ma zawsze obowiązek poinformowania pacjentki o konieczności nacięcia krocza podczas porody i zapytania jej o zgodę na wykonanie takiego zabiegu.

Wskazania do nacięcia krocza przy porodzie stanowią [2] [3] [4]:

• dystocja barkowa,
• konieczność zastosowanie kleszczy lub próżnociągu położniczego,
• nadmierny nacisk tkanek krocza na główkę dziecka,
• pośladkowe ułożenie dziecka,
• poważne wahania tętna płodu,
• wada wzroku lub serca, która nie pozwala na silne parcie,
• zagrożenie niedotlenieniem,
• zagrożenie porodem przedwczesnym,
• zbyt duża masa ciała dziecka (potwierdzona w badaniu USG).

Nacinanie krocza przy porodzie – możliwe powikłania

Najczęstsze powikłania, gdy poród skończył się poprzez nacięcie krocza, to [1] [6]:

• problemy z siedzeniem wynikające z obecności szwów w miejscu nacięcia,
• powstanie blizn.

Zabieg chirurgiczny może się wiązać również z ryzykiem w postaci infekcji, pęknięcia krocza III i IV stopnia, większej utraty krwi, obniżenia mięśni dna miednicy czy też bolesnego współżycia do nawet kilku miesięcy po porodzie.

Co goi się szybciej, naturalne pęknięcie czy nacięcie krocza?

Przeciwnicy nacinania krocza przy porodzie uważają, że nacinanie krocza jest mniej korzystne niż naturalne pęknięcie, które goi się szybciej. Zwracają oni uwagę na fakt, iż nacięcie krocza przy porodzie jest dużo głębsze i wiąże się z poważniejszym uszkodzeniem tkanek krocza. W przypadku samoistnego pęknięcia krocza zwykle nie dochodzi do uszkodzenia tych mięśni, które podczas nacinania krocza są uszkadzane profilaktycznie.

Dolegliwości związane z gojeniem naciętego krocza mogą się utrzymywać do nawet miesiąca i dłużej po porodzie [7].

Poród – nacięcie krocza – jak można wesprzeć gojenie się rany?

Na czym polega pielęgnacja, gdy nacięcie krocza musiało zostać wykonane, aby zakończyć poród? Nacięcie krocza wymaga [8] [9]:

• częstego zmieniania podkładów poporodowych oraz podpasek,
• przestrzegania zasad higieny intymnej (częstego mycia krocza i jego dokładnego osuszania za pomocą ręczników wykonanych z miękkiego papieru),
• przykładania do obolałych miejsc okładów z lodu,
• rezygnacji ze współżycia seksualnego przez około 6 tygodni,
• rezygnacji z tamponów przez około 6 tygodni,
• stosowania tzw. nasiadówek z zaleconych przez lekarza preparatów,
• stosowania leków przeciwbólowych zaleconych przez lekarza,
• zrezygnowania z długich i gorących kąpieli.

Pełną listę zaleceń można uzyskać od lekarza, po porodzie warto skontaktować się również z fizjoterapeutą uroginekologicznym.

Pęknięcie czy nacięcie krocza – jak można ich uniknąć?

Pęknięcia czy nacięcia krocza można uniknąć, jeśli ciąża oraz poród przebiegają bez większych komplikacji. Ryzyko konieczności nacinania krocza przy porodzie znacznie zmniejszają także [5] [6]:

• aktywność fizyczna w czasie ciąży,
• poród w pozycji wertykalnej,
• poród w wodzie,
• wcześniejsze przygotowanie się do porodu (zarówno teoretyczne, jak i praktyczne jak udział w zajęciach szkoły rodzenia, nauka świadomego oddychania, ćwiczenie mięśni Kegla czy masaż krocza),
• w dniu porodu parcie zgodnie z zaleceniami położnej.

O metodach, które zminimalizują ryzyko nacięcia krocza podczas porodu, warto porozmawiać z lekarzem prowadzących ciążę i położną.

Źródła:

1. American College of Obstetricians-Gynecologists. ACOG Practice Bulletin. Episiotomy. Clinical Management Guidelines for Obstetrician-Gynecologists. Number 71, April 2006. Obstet Gynecol. 2006 Apr;107(4):957-62. PMID: 16582142.

2. WHO recommendations on intrapartum care for a positive childbirth experience. World Health Organization, 2018.

3. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/labor-and-delivery/in-depth/episiotomy/art-20047282 [dostęp: 18.11.2022 r.]

4. https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/episiotomy [dostęp: 18.11.2022 r.]

5. https://www.pregnancybirthbaby.org.au/episiotomy [dostęp: 18.11.2022 r.]

6. https://www.whattoexpect.com/pregnancy/episiotomy [dostęp: 18.11.2022 r.]

7. https://www.nhs.uk/pregnancy/labour-and-birth/what-happens/episiotomy-and-perineal-tears/ [dostęp: 18.11.2022 r.]

8. https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000483.htm [dostęp: 18.11.2022 r.]

9. https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/22904-episiotomy dostęp: 18.11.2022 r.]